Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Zülküf Önal, Dünya Parkinson Günü hasebiyle yaptığı açıklamada, beynin bir bölgesini etkileyen ve kronik bir hastalık olarak tanımlanan Parkinson hastalığının çoklukla 65 yaş üzerinde görüldüğünü söyledi.
Hastalığın, beyinde dopamin isimli bir molekülü üreten nöronların kaybıyla kendini gösterdiğini anlatan Önal, nadiren 50 yaş altındakilerde de gözlenebildiğini söz etti.
Önal, hastalığın ekseriyetle genetik geçişli olmadığını, bayan ve erkekleri eşit oranda etkilemekle birlikte erkeklerde görülme sıklığının biraz daha fazla olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Önal, parkinsonun, bedende hareketleri denetim eden hudut hücrelerinin vefatına neden olduğunu ve bunun da hareketlerde zahmet, yavaşlık ve titreme üzere belirtilerin ortaya çıkmasına yol açtığını bildirdi.
“DENGESİZLİK VE SIK SIK DÜŞMELER OLMAYA BAŞLAR”
Parkinsonun, hareketlerde yavaşlama, yüzde ifadesizlik, kaslarda sertlik ve gerginlik, kolların yürürken görülen hür hareketlerinde azalma ve titreme ile kendini gösterdiğini aktaran Önal, “Bu yakınmalar vakitle artar. Yakınmaların artışı birçok hastalıkta olduğu üzere bireyden bireye değişir. Günlük ömrünü etkileyecek seviyede kötüleşme uzun yıllar sürebilir. Hastalığın başlangıç devrinde bedenin bir yarısı daha besbelli olarak etkilenir.” bilgisini paylaştı.
Önal, belirtilerin beyinde tutulan bölgeye nazaran farklılık gösterebildiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Yüzde sözde azalma, göz kırpmada azalma görülür. İnce hareketlerde bozulma, bilhassa ayakkabı bağlamakta yahut düğme iliklemekte zahmet olabilir. Yazı yazma bozulur, imza dahi atılamayabilir.
Dengesizlik ve sık sık düşmeler olmaya başlar. Konuşma yavaş ve tekdüze hale gelir. Yutma zahmeti zorlaşır ve ağız kenarından salya akmaya başlar. Ayrıyeten birtakım hastalarda vakit ilerledikçe kabızlık, idrar kaçırma, hayal görme, çok terleme, cinsel problemler, koku alma bozukluğu, uyku bozukluğu, kilo kaybı, ağrı, depresif ve dertli ruh hali gelişebilir. Vakit zaman birtakım hastalarda davranış bozuklukları görülmeye başlar, çok kumar oynama isteği, çok yemek yeme üzere sıkıntılar görülebilir.”
DÜZENLİ İDMANLA DEPRESYONUN ÖNÜNE GEÇİLEBİLİYOR
Parkinson hastalarında en sık görülen sıkıntılardan birinin depresyon olduğuna dikkati çeken Önal, hastaların toplumsal yaşama ahenk ve ruh sıhhatlerinin korunmasında ilaç tedavisinin yanı sıra tertipli fizikî aktivitelerin yapılması ve idmana yük verilmesinin büyük yarar sağladığını söyledi.
Önal, Parkinson hastalarında kas ve kemiklerde kuvvet kaybının önlenebilmesi için tertipli idman programlarının uygulanması gerektiğine işaret ederek, “Kuvvet kaybının önlenebilmesi için kesinlikle kuvvetlendirme antrenmanları yaptırılmalı. Zira idman, hareket kabiliyetine ve daha istikrarlı yürümelerine imkan sağlıyor.” dedi.
Bu hastalar için beden istikrarının sağlanamamasının en değerli sıkıntılardan biri olduğunun altını çizen Önal, bunun kişinin yürüyüşünü etkilediğini, toplumsal ömrüne ve psikolojisine olumsuz katkı sağladığını vurguladı.
Önal, kuvvet kaybıyla birlikte bu bireylerde dengesizlik ve buna bağlı sık sık düşmelerin olmaya başladığını söyledi.
Dengenin sağlanabilmesi için nizamlı idmanların değer taşıdığını söz eden Önal, her gün 45 dakika tempolu yürüyüş ya da el-kol bacak hareketlerini sağlayan idman yapılarak hem eklem ve kemik sıhhatinin korunduğunu hem de halk ortasında memnunluk hormonu olarak bilinen endorfin hormonunun salınımının artarak memnunluk düzeyinin yükseldiğini kaydetti.
Önal, “Egzersizle bedenin doğal olarak sahip olduğu endorfin denilen hormon seviyeleri artırılarak, hastalıkta görülen depresyon, iç düşüncesi, hayattan kopma üzere hal ve durumlar da düzeltilebiliyor.” diye konuştu.
Hastalığın seyrinde sıklıkla görülen mesane bağırsak sorununun tahlilinde de antrenmanın kıymetli olduğunu aktaran Önal, Parkinson hastalığı tedavisinde ana prensibin hastanın toplum içinde kendini uygun hissetmesi ve günlük ömür aktivitelerini yardıma gereksinim duymadan ve zorlanmadan gerçekleştirebilmesi ve hastanın ilaç tedavisinin yanı sıra antrenman programlarını da aksatmaması olduğunu lisana getirdi.
“HENÜZ ONAYLANMIŞ YENİ BİR İLAÇ DA PİYASAYA SÜRÜLMEDİ”
Hastalığın teşhisinde nörolojik muayenenin kıymetli olduğunu vurgulayan Önal, kan analizleri, beyin MR’ı, tremor kaydı ve daha ileri tetkiklerin de yapıldığını söyledi.
Önal, Parkinson hastalığının uzun vadeli, yavaş ilerleyici bir hastalık olması nedeniyle tedavisinde hastanın ve ailesinin tabiple uzun yıllar işbirliği yapması gerektiğinin altını çizdi.
İlk devirlerde kullanılacak ilaçların, hastanın klinik özelliklerine bağlı olarak tespit edildiğini anlatan Önal, hastalığın büsbütün durdurulamadığını söyleyerek, “Parkinson hastalığının seyrini yavaşlatmak ve belirtilerini azaltmak mümkündür, lakin bu hastalık kalıcı bir durumdur ve ilerleyen vakitte belirtiler tekrar ortaya çıkabilir.” ikazında bulundu.
Önal, tedavi seçenekleri ortasında tablet, cilt altı enjeksiyon yahut mideye direkt verilen ilaçlar, fizik tedavi ve derin beyin uyarımı pil üzere cerrahi formüllerin olduğunu söyleyerek, “Bu sistemler, Parkinson hastalığının belirtilerini azaltmaya ve ömür kalitesini güzelleştirmeye yardımcı olur.” dedi.
Son vakitlerde beyin uyarımı temelinde çeşitli tekniklerin de deneysel ve kısmen kullanımda olan uygulamaların yer aldığını belirten Önal, “Ayrıca yeniden son vakitlerde yeni ilaç çalışmaları bulunmaktadır. Lakin şimdi onaylanmış yeni bir ilaç da piyasaya sürülmemiştir.” bilgisini verdi.
Yorum Yok