Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Küçük, zelzele sonrasında bayanların, sıhhat sıkıntılarından daha fazla etkilendiğini söyledi. Bugüne dek gerçeklemiş afetlerden sonra ortaya konulan akademik datalarla açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Küçük, şunları söyledi:
“Menstrüel hijyen idaresi (MHY), menarş (ilk adet) ve menopoz ortasındaki bayanlar ve ergen kızlar için hijyenin değerli bir tarafıdır. Adet gören yaş kümesindeki bayanlar ve kızlarla ilgili değerli bir mevzu olmasına karşın, bugüne dek yaşanan global afetlerde, MHY’nin afet sonrası müdahalelerde çoklukla göz arkası edildiği gözlemlenmiştir.
“Deprem bölgesinde tuvalet yokluğu, açık alanda gereğince mahrem alana ulaşamama, temiz su bulamama üzere sıkıntılar yaşanırsa, en çok kadın sağlığı olumsuz etkilenir. Ayrıyeten afetlerden sonra bayanların cinsel hayatları ve üreme sağlığı tehdit altına girebilir.
“Afet bölgelerinde hijyen gereçlerine ulaşım zahmeti yaşanırsa, genital ve üriner enfeksiyonlar sık görülebilir. Vajende yanma hissi, kaşıntı, makûs kokulu akıntı, idrar yaparken yanma üzere durumlarda hemen bölgelerde kurulmuş olan sıhhat merkezlerine müracaat edilmelidir. Değerli bir bahis da el jelinin mikropları öldürmede, sabun kadar tesirli olmamasıdır.”
“MÜMKÜN OLDUĞUNCA İSTİKRARLI BESLENMEYE İTİNA GÖSTERİLMELİDİR”
“Çalışmalar, zelzele, sel felaketi üzere afetler ile kötü gebelik sonuçları ortasında bir münasebet olduğunu göstermektedir” diyen Prof. Dr. Küçük, kelamlarına şöyle devam etti:
“Afetlerin akabinde gözlemlenen sonuçlar ortasında erken gebelik kaybı, düşük doğum tartısı, erken doğum ve plasentanın erken ayrılması üzere durumlar yer alır. Ayrıyeten afet durumunda mesken şartlarında beslenmeden, çadır kent şartlarında beslenmeye geçiş nedeniyle de kimi sıhhat meseleleriyle da sık olarak karşılaşılabilir. Yapılan akademik araştırmalara nazaran afetlerde; protein-enerji yetersizliği, diyare (ishal), anemi(kansızlık), vitamin yetersizlikleri, yeme davranışı bozuklukları ve kronik hastalıklara bağlı diyabet koması üzere komplikasyonlar görülmektedir.
Afet sonrasında hamilelerin beslenmelerinde protein alımına ve su tüketimine değer verilmesi gerekir. Folik asit, demir ve öbür vitamin eksiklikleri de afet sonrasında bilhassa gebeliğin 4’üncü ayının başından itibaren kendini gösterecektir.”
“ANNE SÜTÜ ÇOK ÖNEMLİ”
Prof. Dr. Mustafa Küçük, “Anne sütü, çoklukla bir afet anında bebek için tek sağlam besin kaynağıdır. Bu nedenle annenin bebeğini emzirmesi afet ortamlarında bebekler için daha da ehemmiyet kazanmaktadır. Hazır mamalar ile beslenen bebekler, anne sütündeki hami antikorlardan mahrum olması nedeniyle enfeksiyon ve ishale karşı daha hassastır. Münasebetiyle bu bebeklerde dehidrasyon (sıvı kaybı) ve yetersiz beslenme gelişebilir” dedi.
“MHY KİTLERİ BAYAN LİDERLİĞİNDE DAĞITILMALI”
Prof. Dr. Mustafa Küçük, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Yine yapılan araştırmaların sonuçlarına göre MHY (Menstrüel Hijyen Yönetimi) kitlerinin dağıtımının bayan liderliğinde olması, öbür besin dışı kalemlerin dağıtımından başka yapılması, erkeklerin ve erkek çocukların dikkatini çekmeyecek bir yer ve vakitte olması önerilmektedir. Birebir vakitte, MHY muhtaçlıklarının anlaşılmasını sağlamaya yardımcı olmak için erkek iştirakinin ehemmiyeti âlâ bilinmektedir, böylelikle örneğin bayan odaklı dağıtımların arkasındaki nedenleri anlayabilirler yahut adet devrinde artan su gereksinimine karşı daha hassas olabilirler.
Birleşmiş Milletler Bayanların afet riskinin azaltılması, hazırlıklı olma ve müdahale süreçlerine katılmasını ve güçlendirilmesini desteklemektedir. Çünkü dünyada bugüne dek gerçekleşmiş olan afet bölgelerindeki çalışmaların bilgilerine nazaran; bayanların seslerinin çoklukla duyulmadığını ve bayanların MHY muhtaçlıklarını söz edemediklerini yahut erkekler tarafından göz gerisi edildikleri tespit edilmiştir.
Menstrüel hijyen idaresi (MHY) afetten etkilenen bayanlar için acil bir gereklilik ve temel gereksinim olarak görülmelidir. Ferdî kullanım için gerekli ölçüde suya erişimin sağlanması, temel ilaçları, birinci yardım ve hijyenik pedleri içeren hazır hijyenik kitlerin sağlanması ve tuvalet ve yıkama alanlarının kullanımında bayanların güvenliğini ve onurunu sağlamak, afetler sırasında her bayanın temel haklarıdır ve bu nedenle korunmalıdır. Daha evvelki afetlerde elde edilen bulgular, MHY faaliyetlerinin bayanlar ve kızlar için değerli öncelikler olarak hissedilmesine karşın, felaketler sırasında ekseriyetle göz arkası edildiğini göstermekteyken, yurdumuzda yaşanan zelzelede bu bahisteki hassasiyet sevindirici olmuştur. Ayrıyeten Afet bölgesinde bayanların kullanmış oldukları sıhhi pedlerin inançlı bir formda bertaraf edilmesi de kıymetlidir.”
“STRESE BAĞLI ADET DÜZENSİZLİKLERİ OLABİLİR”
“Adet düzensizliği ve adet görmeme üzere adet döngüsü anormallikleri, fizikî, çevresel, toplumsal ve ruhsal faktörlerden kaynaklanan gerilim ile bağlantılıdır” diyen Küçük, “Tabii afetlerden sonra bu durum 1 yıla kadar uzayabilmektedir. Çalışmalarda bayanların yaklaşık yüzde 21’inde, sarsıntıdan sonra adet döngülerinin sistemsiz hale geldiği ve bu oranın zelzele öncesine nazaran kıymetli ölçüde daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Sarsıntıda çok sayıda kayıp yaşayan hayatta kalan bayanların yaklaşık yüzde 30’u sarsıntıdan sonra adet düzensizliği bildirmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
“CİNSEL İSTEKSİZLİK GÖRÜLEBİLİR”
Prof. Dr. Mustafa Küçük, “Deprem bölgelerinde genital sistem enfeksiyonları semptomlarının oranları sarsıntı öncesine nazaran daha yüksektir pelvik inflamatuar hastalık ve menstrüasyon bozuklukları oranları da çok daha yüksektir. Birebir vakitte, bayanların cinsel hayatlarından duydukları memnuniyet bariz halde azalmakta ve gebelik isteklerini de olumsuz olarak etkilemektedir. Bir araştırmada sarsıntısı şiddetle yaşamış bayanların yüzde 89’ü gebe kalmak için bir plan yapmayacaklarını söylemiş; yüzde 67’si ise gebe kalmaları halinde gebeliğin sonlandırılmasını talep edeceklerini söylemişlerdir” diye konuştu.
“KIZ ÖĞRENCİLER İÇİN RUHSAL MÜDAHALE GEREKLİDİR”
Prof. Dr. Mustafa Küçük, kelamlarını şu tabirlerle sonlandırdı:
“Depremi takiben zelzele sonrası kız öğrencilerde zihinsel sıhhat ve olağandışı menstrüasyon ortasındaki ilginin araştırıldığı bir çalışmada obsesif-kompulsif bozukluklar en yaygın olanıydı. Olağandışı menstrüasyon insidansı da çok yüksekti. Somatizasyon, obsesif-kompulsif özellikler, fobik anksiyete, diyet ve uyku bozuklukları, olağandışı adet görülme sıklığı daha yüksek bulunmuştur. Sarsıntı sonrası bir alandaki çalışmada ortaokul öğrencisi kız öğrencilerin de ruh sıhhati ile fizikî sıhhat ortasında bir bağ bulunmuştur. Somatizasyon bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk, fobik anksiyete ve diyet ve uyku bozuklukları olan öğrencilerde olağandışı menstrüasyon insidansı daha yüksek olabilir. Bu nedenle zelzele üzere doğal bir felaketten kurtulan kız öğrenciler için psikolojik müdahale bilhassa gereklidir.”
Yorum Yok